Nieuw Stalberg

Venlo

Een landschap van heide en hoogteverschillen glooit meanderend tussen Venlo en beboste buitengebied. Waar ooit de boeren akkerden op de arme zandgrond bovenop het plateau van de Maas staan nu meer dan 200 villa's in het landschap. De vervlakking als gevolg van zijn agrarische historie is teniet gedaan met afgravingen en ophogingen. Op de hogere delen van het landschap liggen woonbuurten die de contouren tekenen van de diepere valleien waarin wegen en paden zijn opgenomen.

De opdracht voor Nieuw Stalberg stamt uit 1999. Met een winnende prijsvraag is een voorstel gedaan niet Venlo uit te breiden met een nieuwe woonwijk, maar om het landschap te laten groeien richting de stad. Van de 40ha die het plangebied groot is, is de helft ingericht als landschappelijk verlengstuk van het grensoverschrijdende natuurgebied de Grote Heide. Op de afgevlakte akkers, gelegen op de plek van het Duitse vliegkamp Fiegerhorst wordt een kunstmatig landschap van groen, de glooiingen en de vegetatie aangelegd die aansluit op de bebouwde kom. Omgekeerd krijgen de routes vanuit de stad uitlopers in het nieuwe landschap. De Karel van Egmondstraat die als Putanusstraat en later Goltziusstraat feitelijk begint aan de oever van de Maas om een kilometer verder op te krullen naar het 20 meter hoger gelegen Maasterras krijgt een vervolg in Nieuw Stalberg. In de groene ruimtelijkheid van de vallei ligt de slingerende ontsluiting van de wijk samen met een breed recreatief pad via een brug over de Klagenfurtlaan doorlopen in de paden van het bos. De valleien zijn daarmee landschap en ontsluiting ineen. Lege delen en meer bosachtige aanplant wisselen elkaar af. Met pioniersoorten en eiken op de bospercelen en wadi’s in de meer open delen. Daar waar hoogteverschillen sterk oplopen zijn keermuren van langwerpige granieten stapelblokken aangebracht. Een voetgangersbrug springt over een wandelpad in de diepste snede in het landschap. Een belevingswereld is gemaakt waarbij alles vanuit het landschap wordt ervaren. De villawijk geeft groen terug aan de stad.

De ruim 200 woningen zijn ondergebracht in drie woonbuurten die uitkijken over de meanderende valleien. De woningen liggen één tot vier meter hoger dan het omringende landschap. Smalle lommerijke woonstraten ordenen de buurten. Lage granieten muren omkaderen de percelen met daarin vrijstaande woningen met een opgetilde begane grondvloer. De hele wijk ademt de luxe van ruimte en buiten wonen. Tegelijkertijd geldt een grote mate van openbaarheid door het overheersende landschap en de open voortuinen.

Houvast wordt gevonden in een klassiek materialenpalet die op een hedendaagse manier wordt toegepast. Bestaande lange lijnen van het landschap zoals de Hinsbeckerweg en de Pierre Rassaertstraat met hun kenmerkende eikenbeplanting vormen de nieuwe contouren van de wijk. Een zichtlijn richting de oude verkeerstoren tekent met een streep in de verkaveling een rechte lijn van de historie naar nu.

Opdrachtgever: Heijmans vastgoed en de Gemeente Venlo Looptijd: 2000 - heden Status: Fase 1 en 2 gerealiseerd, fase 3 in ontwikkeling Ontwerpteam: Jasper Pat, Anne Zekveld, Michiel Burgerhout, Alice Pokorna, Ruggero Cipolla, Tine Pelzer, Piotr Bujas Fotografie: Jeroen Hofman