De Vrije Universiteit wordt de eerste Nederlandse campus die opgaat in de stad. Het loslaten van de grenzen vraagt om een sterke interne identiteit. Een dynamisch interieur met pleinen en routes houdt de campus bij elkaar. Binnen en buiten worden met elkaar verbonden, ontmoetingen gestimuleerd en slimme ordening gefaciliteerd. De combinatie van heldere kaders met binnen de kavels vrijheid en flexibiliteit geeft de mogelijkheid sterk te sturen op een programmatische mix.
Toen in de jaren ’60 de VU naar Buitenveldert trok, was dit nog een stedelijk niemandsland. Een halve eeuw later transformeert Zuidas tot een intensief stedelijke omgeving die enerzijds met de binnenstad en internationale infrastructuur is verbonden, maar anderzijds nabij de natuur en recreatieve landschappen ligt. De Vrije Universiteit is een belangrijke speler in deze stad. De universiteit wordt meer open, meer divers, en kruipt uit zijn schulp. De VU verrijkt de Zuidas met een zeer intensief gebruik. Hierdoor wordt een groot publiek aangetrokken en geldt het, samen met Amsterdam UMC, één van de levendige middelpunten in Zuidas.
Het stedenbouwkundig hoofdprincipe van de VU Campus is de vorming van een fijnmazig stedelijk netwerk van straten, pleinen en plekken, geprojecteerd over de structuur van hoofdwegen. Het stelsel van hoofdstraten vormt de meer formele hoofdstructuur van de stadscampus VU met vrij liggende fietspaden en royale trottoirs van minstens 6 meter breed, waaraan de gebouwen hun adres krijgen met stedelijke en kleurrijke plinten. Een netwerk van pleinen verbonden door wandelstraten vormt het dynamische interieur van de campus. De pleinen maken herkenbare plekken die van elkaar verschillen in sfeer en gebruik. Op de overgangen van de formele buitenkanten en de meer informele binnenkant van de campus liggen kleine entreepleinen, waar bezoekers worden uitgenodigd kennis te maken met de universiteit.
Profiterend van een hoogwaardige en dynamische stedelijke omgeving worden de gebouwen van buiten naar binnen ontworpen. Grote complexen worden vervangen door gebouwen met een veel kleinere omvang. Binnen de campus zal de VU het gebied van rond de 40 hectare groot ongeveer 500.000m2 bvo kunnen ontwikkelen als vervanging van de huidige bebouwing, voor uitbreiding en allianties, voor woningbouw, kantoren en voorzieningen. Bebouwing die als geheel bijdraagt aan de realisatie van een stadscampus in Zuidas; dynamisch, gevarieerd en stedelijk. Gestuurd wordt op stedelijke gebouwen die naadloos aansluiten op de omgeving; in de rooilijn en aan de straat. De onderste 9 meter wordt gebruikt voor publieksfuncties en entrees. Daarmee zijn de plinten actief en sturen ze in het gewenste gebruik van de openbare ruimte.
Al deze aspecten bij elkaar zorgen ervoor dat er sprake is van een heuse cultuuromslag. In plaats van enkele grote gebouwen met een enigszins introvert karakter gaat de VU bouwen aan een stadscampus die aantrekkelijker, opener en veelzijdiger is en bovendien beter aansluit bij de omgeving!
Studio Hartzema is sinds 2005 bij de Vrije Universiteit betrokken als adviseur op het gebied van stedenbouw, landschap en architectuur. In een intensieve samenwerking met de Facilitaire Campus Organisatie worden ruimtelijke kaderstelling, planontwikkeling en supervisie vormgegeven.
